Choroba alkoholowa, uzależnienie od alkoholu

Składają się na nią objawy:

  1. zmiany w zachowaniu: sposób picia budzący podejrzenie uzależnienia, zwiększenie dawki dobowej wypitego alkoholu, picie ciągami, osłabienie reakcji na pytania, niepokoje rodziny, zakładu pracy, znajomych,
  2. miany subiektywne: upośledzenie lub utrata kontroli nad piciem, głód alkoholowy, koncentracja na alkoholu, celem nadrzędnym staje się zdobycie alkoholu,
  3. zmiany psychiczno-biologiczne: wzrost tolerancji alkoholu, objawy zespołu abstynencyjnego, picie dla uniknięcia objawów abstynencyjnych, tzw. „picie klina”.

W chorobie alkoholowej wyróżniamy dwa rodzaje uzależnienia:

psychiczne przejawiające się potrzebą picia alkoholu dla polepszenia samopoczucia,

fizyczne polegające na wzroście tolerancji na alkohol( im więcej piję tym mniejszy odczuwam efekt wypitego alkoholu), utratą samokontroli na ilością spożywanego alkoholu (niemożność zaprzestania picia w dowolnym momencie) oraz pojawieniem się zespołu odstawienia, który występuje po odstawieniu alkoholu. Do zaburzeń zespołu odstawienia zalicza się: zawroty i bóle głowy, osłabienie, bóle mięśniowe, nudności i wymioty poranne, jadłowstręt, biegunki, kołatanie serca. Następnie dołączają się zmiany psychiczne, takie jak nastrój lękowo-depresyjny, płytki sen, marzenia senne o koszmarnej treści.

Fazy rozwoju alkoholizmu (wg. Jelinek)

– faza wstępna, w której picie jest umotywowane zewnętrznie, przyszły alkoholik szuka już teraz okazji do napicia się, wzrasta tolerancja alkoholu,

– faza zwiastunów, czyli stała, natrętna myśl o piciu. Używanie alkoholu w dużych dawkach jest koniecznością, a nie przyjemnością. Rozpoczyna się picie w tajemnicy przed otoczeniem,

– faza krytyczna (początek uzależnienia); podstawową cechą tej fazy jest utrata kontroli, niepohamowane picie, stany głębokiego upojenia. Chorzy tracą rodziny, pracę, nasilają się konflikty małżeńskie na podłożu paranoicznej zazdrości połączonej z osłabieniem popędu płciowego. Cały wysiłek i zaangażowanie skierowane jest w stronę zdobycia alkoholu. Pojawia się picie poranne; aby być zdolnym do jakiejkolwiek czynności alkoholik na czczo wypija niewielką ilość alkoholu, pojawiają się ciągi pijacze,

– faza przewlekła, w której występuje picie poranne, ciągi, obniża się znacznie tolerancja na alkohol, chory wypija wszystkie produkty zawierające alkohol(denaturat, woda kolońska, itp.).

Przyczyny

  • – wpływ czynników społeczno-kulturowych,
  • – możliwy wpływ czynników biologicznych,
  • – nie ma dowodów, że jakieś charakterystyczne cechy osobowości usposabiają do alkoholizmu.

Czynniki ryzyka

  • – spożywanie alkoholu,
  • – używanie innych substancji psychoaktywnych, m.in. nikotyny,narkotyków
  • – nadużywanie alkoholu stwierdzone w wywiadzie rodzinnym,
  • – młody nieżonaty mężczyzna,
  • – picie znacznych ilości alkoholu – co najmniej 5 drinków jednorazowo, upijanie się co najmniej raz w tygodniu,
  • – presja środowiska,
  • – uwarunkowania rodzinne lub socjokulturowe pobudzające do upijania się i akceptujące je jako normę postępowania,
  • – zwiększona dostępność alkoholu,
  • – okres dojrzewania (używanie alkoholu i narkotyków przez rówieśników lub rodziców, przestępczość, socjopatia w rodzinie, niska samoocena, niedostosowanie do społeczeństwa, stresujące zmiany w sposobie życia).

Szkody wynikające z nadużywania można podzielić na:

  1. indywidualne – upośledzenie stanu zdrowia, pogorszenie sytuacji materialnej, degradacja zawodowa, izolacja towarzyska, konflikty z prawem, samobójstwa,
  2. społeczne – demoralizacja dzieci, rozbicie rodziny, obniżenie wydajności pracy, zwolnienia lekarskie, wzrost przestępczości, wypadki samochodowe

Jak przebiega leczenie alkoholizmu?

Z choroby alkoholowej są dwa wyjścia:
1. Zaprzestanie picia/terapia
2. Śmierć.

Alkoholizm nie leczony jest chorobą zagrażającą życiu. Bez leczenia alkoholik skraca sobie życie średnio o 10-15 lat.

Programy terapeutyczne

Główną metodą leczenia jest psychoterapia indywidualna i grupowa oraz udział w grupach samopomocowych ( np. Anonimowi Alkoholicy). Podstawowych celem leczenia alkoholizmu jest zaprzestanie picia, pozostanie w abstynencji, niwelowanie nieprzyjemnych skutków picia oraz niedopuszczenie do nawrotu picia. Programy terapeutyczne wywodzą się z różnych szkół i kierunków, dostosowując metody i techniki do potrzeb pacjenta i etapu leczenia.

  • – Na początku potrzeba uświadomić choremu fakt uzależnienia od alkoholu ( alkoholicy często są przekonani, że ten problem ich nie dotyczy), należy przełamać mechanizmy obronne takie jak zaprzeczanie ( nieprzyznawanie się do picia) oraz racjonalizację ( usprawiedliwianie się przed sobą i innymi – musze się napić, bo …).
  • – Następnie należy uświadomić choremu jakie problemy emocjonalne oraz osobowościowe sprzyjają piciu. Psychoterapia w tej fazie nastawiona jest głównie na radzenie sobie z problemami.
  • – W kolejnym etapie rozważane są problemy natury egzystencjalnej i duchowej. Chory stara się odnaleźć swoje miejsce w świecie, tworzy hierarchię wartości, utwierdza się chorego w przekonaniu, że życie bez picia alkoholu pozwala na panowanie nad swoimi zachowaniami.

Większość alkoholików podczas abstynencji odczuwa stany obniżonego nastroju oraz doświadcza lęków. Konsekwencją tych stanów jest wysokie ryzyko wystąpienia nawrotów picia.

Testy alkoholowe

Korzystanie z testów zapoczątkowano w latach 40-tych. Mają one na celu wychwycenie osób, dla których picie alkoholu jest problemem, jak również dla tych, którzy wymagają diagnozy uzależnienia od alkoholu. Należy z dużą ostrożnością podchodzić do wyniku testu. Może on być sygnałem ostrzegawczym dla pacjenta lub osoby z otoczenia. Zgodnie z wynikiem testu nie należy nikomu wmawiać uzależnienia ani posługiwać się autodiagnozą. Zawarte w materiałach pytania mogą dać wielu osobom materiał do przemyśleń lub pomóc podjąć decyzję o wizycie u terapeuty.

Test mast

  1. Czy uważasz, że pijesz w taki sam sposób jak większość ludzi?
  2. Czy twoi przyjaciele lub krewni uważają, że Twoje picie nie mieści się w normie?
  3. Czy kiedykolwiek brałeś udział w spotkaniu Anonimowych Alkoholików?
  4. Czy straciłeś kiedykolwiek przyjaciela lub dziewczynę/chłopaka z powody picia?
  5. Czy miałeś kiedykolwiek kłopoty w pracy z powodu alkoholu?
  6. Czy z powodu picia zaniedbywałeś kiedykolwiek swoje obowiązki , sprawy rodzinne lub opuściłeś prace kilka dni pod rząd?
  7. Czy miałeś kiedykolwiek delirium tremens(alkoholowe majaczenie), czy słyszałeś glosy lub widziałeś nieistniejące rzeczy?
  8. Czy z powodu picia zwracałeś się kiedykolwiek do kogokolwiek z prośba o rade?
  9. Czy przebywałeś kiedykolwiek w szpitalu z powodu picia?
  10. Czy byłeś kiedykolwiek zatrzymany za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub czy prowadziłeś auto pod wpływem alkoholu?

Test Baltimorski

  1. Czy pijesz w pracy?
  2. Czy Twoje picie wpływa niekorzystnie na życie domowe?
  3. Czy pijesz dlatego, że jesteś nieśmiały?
  4. Czy picie wpłynęło na pogorszenia Twojej opinii w oczach otoczenia?
  5. Czy miałeś kiedykolwiek wyrzuty sumienia z powodu picia?
  6. Czy miałeś kiedykolwiek kłopoty finansowe z powodu picia?
  7. Czy Twoje picie jest powodem zmartwień rodziny?
  8. Czy pijąc, stajesz się mniej ambitny?
  9. Czy pijąc odczuwasz potrzebę picia codziennie o tej samej porze?
  10. Czy jest Ci obojętne, z kim pijesz?
  11. Czy po picie jednego dnia odczuwasz potrzebę napicia się nazajutrz?
  12. Czy zauważyłeś, ze na skutek picia zmniejszyła się Twoja sprawność fizyczna lub umysłowa?
  13. Czy picie wpływa negatywnie na Twoja prace zawodowa lub inne działania poza praca?
  14. Czy z powodu picia masz problemy ze snem?
  15. Czy pijąc chcesz uciec od kłopotów?
  16. Czy zdarza Ci się, że pijesz samotnie?
  17. Czy pijąc tracisz pamięć i nie wiesz, gdzie byłeś i co robiłeś?
  18. Czy pijąc chcesz wzmocnić pewność siebie?
  19. Czy pijąc byłeś kiedykolwiek w szpitalu, izbie wytrzeźwień, ambulatorium, itp.?

Test nie posiada polskiej standaryzacji. Twierdząca odpowiedź na 3 pytania, zdaniem autorów, jest potwierdzeniem uzależnienia od alkoholu. na podst. B. Woronowicz „Uzależnienia”

Od czego zależy skuteczność terapii alkoholizmu?

Skuteczność terapii alkoholizmu zależy od wielu czynników, wspólnie tworzących solidne fundamenty dla procesu zdrowienia. Ogromne znaczenie ma gotowość osoby uzależnionej do podjęcia zmian – świadomość problemu i chęć pracy nad sobą to pierwszy krok do sukcesu. Terapia alkoholizmu w Poznaniu, którą prowadzimy, skupia się na budowaniu zaufania, zrozumieniu źródeł problemu i rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z pokusą sięgnięcia po alkohol. Pamiętajmy jednak, że proces zdrowienia jest złożony i wymaga czasu – ważna jest cierpliwość i konsekwencja w działaniu.

Etapy leczenia alkoholizmu w naszym gabinecie w Poznaniu

Leczenie alkoholizmu w Poznaniu składa się z kilku etapów, dostosowanych do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta.

Proces w terapii leczenia alkoholizmu

  1. Diagnoza i konsultacja wstępna: określenie skali problemu i omówienie indywidualnych potrzeb pacjenta.
  2. Edukacja na temat uzależnienia: wyjaśnienie mechanizmów uzależnienia, aby pomóc pacjentowi zrozumieć swoje zachowania.
  3. Indywidualna terapia: praca nad emocjami, myślami i nawykami, które podtrzymują uzależnienie.
  4. Strategie radzenia sobie z pokusą: nauka technik radzenia sobie z głodem alkoholowym i trudnymi sytuacjami.
  5. Wsparcie w długoterminowej abstynencji: regularne spotkania pomagają utrzymać osiągnięte rezultaty.

Podczas terapii dbamy o to, by pacjent czuł się bezpiecznie i mógł otwarcie dzielić się swoimi przeżyciami. Czasami zdarza się, że równocześnie z terapią alkoholową prowadzi się leczenie depresji, jeśli problemy emocjonalne stanowią część uzależnienia.

Jak sobie radzić bez alkoholu poza terapią?

Utrzymanie abstynencji poza gabinetem terapeutycznym to wyzwanie. Podstawą jest wypracowanie zdrowych nawyków, które zastąpią wcześniejsze schematy związane z piciem alkoholu. Warto unikać sytuacji, mogących prowadzić do nawrotów – miejsc, osób lub okoliczności kojarzących się z nałogiem. Budowanie nowych relacji, opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu, pomaga stworzyć pozytywne otoczenie sprzyjające zdrowieniu.

Równie ważne jest znalezienie alternatywnych sposobów radzenia sobie ze stresem czy trudnymi emocjami. Aktywność fizyczna, techniki relaksacyjne czy pasje mogą być doskonałym sposobem na zastąpienie destrukcyjnych nawyków. Warto także regularnie korzystać z grup wsparcia lub pozostawać w kontakcie z terapeutą, aby nie pozostawać samemu w trudnych chwilach. Proces zdrowienia to codzienna praca, ale każdy krok naprzód przynosi realną zmianę w życiu.

Jeśli szukasz wsparcia w walce z uzależnieniem lub chcesz dowiedzieć się więcej o dostępnych formach terapii, skontaktuj się z nami. Jesteśmy tutaj, by Ci pomóc.