Coraz większa liczba osób zmaga się z nerwicą i różnego rodzaju zaburzeniami lękowymi. Najbardziej charakterystyczny dla tego typu przypadłości jest lęk, który pojawia się w różnorodnych okolicznościach, wywołując przykre objawy psychosomatyczne. Chociaż dla większości ludzi jest on naturalnym stanem emocjonalnym, stanowiącym reakcję na stresujące wydarzenia, to przedłużający się niepokój i napięcie mogą skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. W takiej sytuacji mamy do czynienia z zaburzeniem lękowym, które tak jak każda inna choroba, wymaga diagnozy i odpowiedniego leczenia.

Kogo dotykają zaburzenia związane z lękiem?

Zaburzenia lękowe stanowią na chwilę obecną jedne z najczęściej rozpoznawanych schorzeń psychicznych. Szacuje się, że o wiele częściej z ich powodu cierpią kobiety niż mężczyźni. Co więcej, diagnozuje się je nie tylko u osób dorosłych, ale także u dzieci i młodzieży.

Jakie wyróżnia się zaburzenia lękowe?

Według podziału opracowanego przez Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 wyróżnia się następujące zaburzenia lękowe:

  • Fobie (specyficzne oraz społeczne, w których chory może odczuwać np. lęk przed pająkami, a także przed wszystkimi lub niektórymi sytuacjami społecznymi),
  • Inne lęki (tu przede wszystkim wymienia się zespół lęku uogólnionego i lęku panicznego, a także mieszane zaburzenia o charakterze lękowo-depresyjnym),
  • Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (zaburzenia z przewagą obsesji i czynności natrętnych oraz mieszane myśli i czynności natrętne).

 

Jakie są przyczyny nerwic i nadmiernych stanów lękowych?

Zarówno nerwice, jak i zaburzenia lękowe zazwyczaj są kombinacją różnych czynników. Do tych, które najczęściej przyczyniają się do rozwoju tego typu przypadłości, zalicza się między innymi:

  • Schorzenia psychiczne występujące w rodzinie pochodzenia – mogą one stanowić predyspozycję do pojawienia się zaburzenia lękowego, ale wcale nie oznacza to, że jeśli ktoś z naszej rodziny zmagał się np. z nerwicą, wówczas dotknie także nas,
  • Problemy ze zdrowiem fizycznym – najczęstsze choroby somatyczne, które niosą ze sobą ryzyko wystąpienia stanów lękowych to przede wszystkim schorzenia dotyczące układu hormonalnego, astma, cukrzyca, a także choroby układu sercowo-naczyniowego,
  • Stresujące wydarzenia – takie jak np. zmiana miejsca zamieszkania, ciąża i narodziny dziecka, doświadczenie przemocy seksualnej lub traumatycznego wydarzenia (śmierć bliskiej osoby),
  • Zażywanie substancji psychoaktywnych – do których zalicza się nie tylko alkohol, ale także marihuana, amfetamina itp. Lęk mogą wyzwalać ponadto niektóre środki uspokajające.
  • Tzw. czynniki osobowościowe – do wystąpienia stanów lękowych zdaniem badaczy mogą też predysponować pewne cechy osobowościowe takie jak np. nadmierny perfekcjonizm, zaniżona samoocena czy nasilona potrzeba kontroli.

 

Leczenie zaburzeń lękowych

Sposób leczenia nerwicy i zaburzeń lękowych jest uzależniony od wielu różnych czynników. Ważne jest przede wszystkim, w jaki sposób lęk jest przeżywany przez pacjenta oraz jakie oczekiwania ma dana osoba. Łagodne oznaki mogą zostać wyeliminowane, chociażby przez zmianę dotychczasowego stylu życia (medytacja, relaksacja, regularna aktywność fizyczna). W sytuacji, gdy objawy są poważniejsze i dość mocno nasilone, wówczas konieczne jest sięgnięcie po fachową pomoc psychoterapeutyczną.

Terapie psychologiczne

Leczenie stanów lękowych w naszym gabinecie w Poznaniu najczęściej odbywa się za pomocą terapii psychologicznych, gdyż stanowią one najskuteczniejszą strategię zwalczania tego typu zaburzeń psychicznych.

Osoby, które mają lęki, mogą zdecydować się, między innymi na terapię poznawczo-behawioralną. W trakcie sesji pacjent uczy się głównie dostrzegać wzorce swojego myślenia i zachowania – jeśli zostaną one właściwie rozpoznane, wówczas istnieje duża szansa na dokonanie ich zmiany na takie, które pomogą w redukowaniu lęku oraz wzmocnią umiejętność radzenia sobie z nim. Podczas spotkań z psychoterapeutą pacjent pracuje nad zmianą sposobu myślenia na bardziej realistyczny.

Środki farmakologiczne

Poza psychoterapią leczenie lęków może wymagać  zastosowania odpowiednich środków farmakologicznych, zwłaszcza w przypadku poważnego nasilenia symptomów. Farmakoterapia jest polecana głównie pacjentom, u których zaburzenia lękowe są bardzo nasilone i w znaczący sposób utrudniają codzienne funkcjonowanie. W poradzeniu sobie z lękiem pomocne są, chociażby leki przeciwdepresyjne, a także te z grupy benzodiazepin. Decyzja rozpoczęcia leczenia za pomocą środków farmakologicznych powinna być podjęta wspólnie z lekarzem psychiatrą. Jeżeli leki zostaną właściwie dobrane, wówczas w dużym stopniu ułatwią i poprawią funkcjonowanie pacjenta.

W jaki sposób samodzielnie radzić sobie z lękiem?

Wiele osób doświadczających zaburzeń lękowych zdrowieje bez specjalistycznego leczenia. Mowa tu głównie o łagodnych symptomach, z którymi często można uporać się samemu. W takich sytuacjach pomocne mogą być poniższe wskazówki. Kiedy doświadczasz lęku:

  • Postaraj się odłożyć poważne zmiany życiowe na później – zmaganie się z nimi może być trudne także bez nasilonego lęku, więc jeśli istnieje tylko taka możliwość, podjęcie decyzji o zmianie pracy czy miejsca zamieszkania odłóż na okres, w którym poczujesz się lepiej,
  • Znajdź czas na relaks i wyciszenie – rób to, co sprawia Ci przyjemność – może to być np. czytanie książek, słuchanie muzyki relaksacyjnej, bieganie, medytacja itp.,
  • Dbaj o rozwiązywanie konfliktów w relacjach – wszelkiego rodzaju kłopoty w związkach mogą przyczyniać się do stanów lękowych, dlatego warto rozwijać umiejętność otwartego komunikowania się i rozwiązywania problemów, zanim zaczną narastać,
  • Prowadź zdrowy styl życia – zadbaj nie tylko o zdrowe odżywianie, ale także o wysypianie się i regularną aktywność fizyczną,
  • Ogranicz spożycie alkoholu i innych używek – substancje psychoaktywne mogą powodować długoterminowe problemy i utrudniać powrót do zdrowia.